Quân ủy Trung ương - cơ quan giúp ông Tập giữ vững quân đội - VnExpress

Tham vọng xây dựng quân đội "phong cách quả đât" của ông Tập. Đoạn ghi hình: SCMP. 

Đại hội 19 đảng Cộng sản China vừa bầu Quân ủy Trung ương mới với 7 thành viên, ít hơn đáng kể so với 11 thành viên trước đây. Giới phân tách đánh giá rằng cơ cấu tinh gọn của Quân ủy Trung ương khóa mới sẽ củng cố đáng kể quyền lực và tài năng giữ vững của Chủ toạ Tập Cận Bình đối với Quân giải phóng Dân chúng Trung Quốc (PLA), theo SCMP.

Ông Tập cách thức đây một số năm đã mở đầu cuộc cải cách chưa từng có đối với PLA, trong một nỗ lực nhằm triển khai tham vọng biến TQuốc thành siêu cường bậc nhất nhân loại vào năm 2050. Ông muốn biến đội quân nhị triệu người đông nhất trái đất này thành đội ngũ quân sự hiện đại hóa hoàn toàn tham gia năm 2035 và trở thành quân đội tinh nhuệ hàng đầu trái đất tham gia giữa thế kỷ.

Để thi hành được tham vọng đó, ông Tập yêu cầu nắm chắc quân đội trong tay, thực hiện quyền lãnh đạo, kiểm soát đầy đủ đối với mọi hoạt động của PLA. Quyền lực đó được ông bộc lộ qua cuộc tái bố trí Quân ủy Trung ương (CMC), công ty chỉ đạo quân đội, với những khuôn mặt gần gụi bộc lộ được lòng chung tình với ông.

Trong Quân ủy Trung ương mới, ông Tập đảm nhiệm chủ toạ. Nhì địa điểm phó chủ tịch được phụ trách bởi thượng tướng không quân Hứa Kỳ Lượng (Xu Qiliang) và thượng tướng lục quân Trương Hựu Hiệp (Zhang Youxia). Nhị tướng này đều được coi là những người gần cận và rất chung tình với ông Tập.

Bốn ủy viên CMC gồm thượng tướng Ngụy Phượng Hòa (Wei Fenghe), thượng tướng Lý Tác Thành (Li Zuocheng), đô đốc Miêu Hoa (Miao Hua) và trung tướng Trương Thăng Dân (Zhang Shengmin). Trong số đó, chỉ có Ngụy Phương Hòa là gương mặt cũ, ba vị tướng còn lại là những người lần đầu được bầu vào tập đoàn này.

"6 tướng lĩnh trong Quân ủy Trung ương hoặc là những người dày dạn trải nghiệm từng thề tình nghĩa với ông Tập khi ông nắm quyền tham gia năm 2012, hoặc là những sĩ quan trẻ hơn do chính ông cất nhắc", một đại tá về hưu ở Bắc Kinh đánh giá.

Giới phân tích nghĩ là đây là động thái rất quan trọng của ông Tập để nắm toàn quyền lãnh đạo tổ chức quyền lực này cũng như toàn bộ hàng ngũ thiết bị TQuốc, theo ABC News.

"Cục bộ cấu trúc của PLA đã được đổi mới đáng kể. Trong nhị 04 tuần qua, chúng ta đã chứng kiến sự thăng tiến của 20 tướng lĩnh gần gũi với ông Tập", giáo sư Willy Lam thuộc Đại học Hong Kong China, phản hồi. "chậm tiến độ là những tướng mà ông Tập đã biết mặt từ thời công việc ở Phúc Kiến và Chiết Giang công đoạn 1985-2007. Những tướng soái mà ông Tập tin cẩn đều được đề bạt".

Ủy ban của Chủ toạ

Ông Tập bắt tay các sĩ quan cấp cao quân đội Trung Quốc. Ảnh: Xinhua.

Quân ủy Trung ương là tập đoàn giám sát, chỉ đạo mọi hoạt động của quân đội và cảnh sát vũ trang China, còn chủ toạ Quân ủy Trung ương trên thực tại được coi như tổng tư lệnh các đội ngũ vũ trang nước này.

Quân ủy Trung ương Trung Quốc trước đó có bốn bộ phận giám sát bốn tập đoàn khác nhau của PLA, gồm Bộ Tổng tham vấn, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần và Tổng cục Quân khí, hay thường được gọi là "Tứ Tổng".

Tổng bí thơ đảng Cộng sản TQuốc ko phải nghiễm nhiên biến thành chủ tịch Quân ủy Trung ương. Trên thực tại, ông Hồ Cẩm Đào đã phải hy vọng hơn hai năm sau khi nhậm chức chủ toạ, tổng bí thư mới được tiếp quản địa điểm chủ tịch Quân ủy Trung ương từ người tiền nhiệm Giang Trạch Dân.

Dĩ nhiên, dưới thời ông Hồ Cẩm Đào, hai phó chủ toạ Quân ủy Trung ương là Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu được cho là đã lấn lướt vai trò của ông.

Sau khi lên nắm quyền, ông Tập tức thì tiếp quản địa điểm Chủ toạ Quân ủy Trung ương và phấn đấu thực hiện ý tưởnrg tái cấu trúc sâu rộng PLA. "Tứ Tổng" bị giải thể hồi năm ngoái và được thay thế bằng 15 "cơ quan quản lý" có diện tích ốm hơn, chịu sự chỉ huy trực tiếp của Quân ủy Trung ương. Những công ty này thi hành các nhiệm vụ chuyên trách chi tiết hơn nhưng không có quyền đưa ra quyết định sau cuối, rất nhiều đều phải chuẩn y Chủ toạ Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình.

Nhì cựu phó chủ toạ Quân ủy Trung ương Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu đều bị dò la trong chiến dịch chống tham nhũng "đả hổ, diệt ruồi" do ông Tập thủ xướng. Trong khoảng Tài Hậu chết vì ung thư năm 2015 trong thời điểm bị dò hỏi, còn Quách Bá Hùng bị kết án tầm thường thân năm rồi với tội danh tham nhũng.

Các quan sát viên cho rằng việc ông Tập đưa tướng Trương Thăng Dân, chủ tịch Ban Kiểm tra Kỷ luật Quân đội, tham gia Quân ủy Trung ương là dấu hiệu cho thấy ông sẽ tiếp diễn tăng nhanh chiến dịch chống tham nhũng trong hàng ngũ vũ trang, qua đó đẩy mạnh hơn nữa quyền lực của chính mình.

Các động thái này của ông Tập đã khiến cho thay đổi đáng kể dung mạo của Quân ủy Trung ương TQuốc, tạo nên "chuỗi hệ thống trách nhiệm chủ tịch ủy ban", trong đó nhấn mạnh vai trò của chủ toạ CMC đối với quân đội China.

"Mọi nhân tố trọng đại can hệ đến quốc phòng và xây dựng quân đội đều phải do chủ toạ CMC quyết định và mọi công tác cục bộ của CMC đều phải do chủ toạ chủ trì và gánh vác", một bài viết năm 2014 trên PLA Daily, tổ chức ngôn luận của quân đội Trung Quốc, cắt nghĩa về chuỗi hệ thống này.

Đấu sĩ Trung Quốc trong một cuộc duyệt y binh. Ảnh: SCMP.

Giới quan sát cho rằng với việc nắm mọi quyền lực trong CMC, ông Tập sẽ thúc đẩy hơn nữa công cuộc hiện đại hóa quân đội Trung Quốc trong nhiệm kỳ hai của chính mình, cùng lúc biểu lộ lập trường chắc nịch hơn trong các giấy tờ quốc tế. Giáo sư Joseph Chen thuộc Đại học Thị trấn Hong Kong nghĩ rằng đây sẽ là một phần trong tham vọng biến TQuốc thành siêu cường của ông Tập.

Dĩ nhiên, rộng rãi chuyên gia chắc chắn quân đội Trung Quốc vẫn còn một hành trình dài trong cố gắng văn minh hóa này, bởi họ chưa được thách thức trong thực chiến suốt phổ quát thập kỷ qua, không giống như quân đội Mỹ thường xuyên thử lửa trên chiến trận Trung Đông.

"China đương nhiên muốn có ngôn ngữ và quyền kiểm soát trong phổ quát yếu tố quốc tế chuẩn y phát hành lực lượng quân sự. Nhưng đây là một thời kỳ lâu dài, tốn kém và có thể gây khiếp sợ cho các nước láng giềng, nên sẽ là những thách thức lớn mà China phải đương đầu", giáo sư Chen nói.

Trí Dũng

Có thể bạn quan tâm: tin tổng hợp