Công nghệ chụp phân tử sinh vật học ba chiều giành giải Nobel Hóa học - VnExpress

Chân dung ba nhà công nghệ đoạt giải Nobel Hóa học năm nay: Jacques Dubochet, Joachim Frank và Richard Henderson. Ảnh:

Giải Nobel hóa học năm nay vinh danh bộ các nhà khoa học có công phát minh khoa học chuẩn y ghi lại cụ thể cỗ máy phân tử tinh vi của sự sống, theo Guardian. Viện Hàn lâm Công nghệ Thụy Điển xướng tên Jacques Dubochet, Joachim Frank and Richard Henderson trong lễ báo cáo giải thưởng diễn ra bữa nay ở Stockholm. Phần thưởng trị giá hơn 1,1 triệu đô la sẽ được chia đều cho cả ba.

Công nghệ do đội ngũ phân tích phát triển mang tên kính hiển vi thực nghiệm điện lạnh, giúp nghiên cứu cấu trúc phân tử sinh vật học ở độ phân giải cao lần trước tiên, một thành quả mang tính cách mạng hóa trong ngành nghề hóa sinh.

Trước công trình bỗng nhiên phá, kính hiển vi điện tử được cho là chỉ phù hợp để chụp hình vật chất chết, bởi chùm electron cực mạnh sẽ hủy hoại vật liệu sinh học. Henderson, nhà công nghệ người Scotland, giáo sư ở Phòng thử nghiệm Sinh học Phân tử MRC, đạt chiến thắng trong việc sử dụng kính hiển vi điện tử để sản xuất hình ảnh ba chiều đầu tiên của một protein ở độ phân giải cấp nguyên tử. Kết quả này góp phần chứng minh tiềm năng của công nghiệp.

Frank, giáo sư người Đức công việc ở Đại học Colombia tại New York, làm cho công nghệ có kĩ năng ứng dụng phổ quát hơn. Trong khoảng năm 1975 đến 1986, ông tạo ra một nguyên tắc giải quyết hình ảnh, trong đó, những hình ảnh nhì chiều mờ nhạt của kính hiển vi điện tử được phân tích và sáp nhập để cho ra một cấu trúc 3D sắc nét.

Công nghệ mới giúp chụp phân tử sinh vật học sắc nét hơn. Đồ họa: Guardian.

Dubochet, giáo sư danh dự ở Đại học Lausanne, Thụy Sĩ, cải tiến một công nghệ thủy tinh hóa chuẩn y đông cứng phân tử sinh học trong khi vẫn giữ nguyên hình dáng của chúng. Dubochet thêm nước tham gia kính hiển vi điện tử. Nước lỏng bay hơi trong buồng chân không của kính hiển vi điện tử, làm phân tử sinh vật học vỡ vạc vụn. Tham gia đầu thập niên 1980, Dubochet gặt hái thành công với nước thủy tinh hóa. Ông làm lạnh nước nhanh tới mức nó cứng lại ở dạng lỏng lòng vòng một mẫu vật sinh vật học, giúp duy trì hình dạng tự nhiên của phân tử sinh học thậm chí trong nhân tố kiện chân không.

Nhà cửa tìm hiểu của ba nhà công nghệ đoạt giải "đưa lĩnh vực sinh hóa vào một kỷ nguyên mới", cung cấp những bí quyết tiên tiến để quan sát sự vận hành phức tạp diễn ra bên trong tế bào cơ thể người ở độ phân giải chưa từng thấy lúc trước. Với công nghệ chụp ảnh mới, các nhà kỹ thuật có thể hiển thị hóa mọi thứ từ protein gây ra tình trạng kháng kháng sinh tới bề mặt của virus Zika.

Giải Nobel năm rồi cũng thuộc về một công trình phân tích ở màn chơi vi mô của các nhà khoa học cho thành lập những cỗ máy phân tử, bao gồm động cơ phân tử đầu tiên trên quả đât.

Phương Hoa - Đoàn Dương

Tham khảo thêm: tin tong hop